De verheffende kracht van Deurne

Als je nooit naar Deurne gaat, moet je dan weten waar het ligt?

De Syrische vrachtwagenchauffeur die opweg naar Spaans Gibraltar in het 1600 kilometer verderop gelegen Engelse Gibraltar belandde had inderdaad beter wat basale topografische kennis kunnen hebben, dan op aanraden van zijn TomTom de verkeerde windrichting op te rijden.

Maar is een kind dat het leven doorbrengt in de stegen van tuindorpen, onder de grillige schaduwen van schotelantennes, met een leerplicht die eindigt in het schooljaar waarin het zestien wordt, geholpen met de kennis dat Deurne zich bevindt onder de rook van Eindhoven en niet tussen de Hunebedden? Met de wetenschap dat er überhaupt Hunebedden bestaan?

Read Full Post »

De vriendschapsfamilie

De dood van Ted Kennedy gaf aanleiding tot veel commentaar over de nu uitstervende Kennedy-dynastie. Politieke dynastieën zijn in de VS net zo fascinerend en illegitiem als rock royalty of Hollywood blue blood. Je kunt niet vermijden om je beroemde naam erfelijk over te dragen, maar hoe moet dat met rijkdom en maatschappelijke positie? Het idee van dynastie, schreef de Amerikaanse correspondent van NRC Handelsblad, is eigenlijk on-Amerikaans: ‘In het zelfbeeld van het land draait alles om verdienste, en mag afkomst nooit een basis zijn om iemand te beoordelen.’ Daarom was Obama voor sommige conservatieven ook zo’n aantrekkelijke kandidaat. Beleggerskoning Warren Buffett schonk bijna zijn gehele vermogen aan goede doelen, onder het motto dat zijn familieleden net als hijzelf (zo beweerde hij althans) ‘een gloeiende hekel hadden aan het Europese idee dat kinderen kunnen profiteren van de prestaties van hun ouders’ (NRC Handelsblad 27.8.09).

In een individualiserende samenleving staat de ouderwetse familieband onder druk.

Read Full Post »

Heleen Mees als cowgirl

Publicist en ‘powerfeminist’ Heleen Mees is verliefd op New York. Die stad is in haar ogen een echte ‘kansenmaatschappij’. De ongereguleerde arbeidsmarkt en het lagere uitkeringsniveau maken dat mensen veel meer op zichzelf zijn aangewezen. Vanwege het ontbreken van een sociaal vangnet is iedereen gedwongen om te werken en voor zichzelf te zorgen. Meer dan 90% van de migranten zijn er dan ook aan het werk, inclusief 65% van de migrantenvrouwen.

New York biedt nieuwkomers veel meer mogelijkheden om zich te ontplooien dan de Nederlandse verzorgingsstaat. Die werkt voor migranten juist als een verstikkende deken en werkt achterstanden in de hand. Betaald werk is nu eenmaal de snelste weg naar emancipatie. New York is daarom het ultieme model van een ‘grenzeloze’ samenleving, een ware ‘talentenmagneet’ die behalve energie en opwinding ook nog eens een dorpse gemeenschapszin uitstraalt, zo juicht Mees in haar nieuwe bundel Tussen hebzucht en verlangen.

Het is grappig dat een Amerikaan als Russell Shorto, nu anderhalf jaar directeur van het John Adams Institute te Amsterdam, op zijn beurt juist verliefd is geworden op Nederland. In een opvallend artikel in het New York Times Magazine (3.5.09) onder de titel ‘Going Dutch’ zet hij Heleen Mees min of meer op haar kop.

Read Full Post »

John Stuart Mill valt een beetje tegen

*door Mieke Aerts.

Je kunt beroemd zijn en je kunt dood zijn, maar pas als je beroemd èn dood bent kun je terecht komen in een zogeheten canon. Het helpt daarbij enorm dat je al wat langer dood bent, bij voorkeur meer dan een halve eeuw, want dan kan een eventueel wat sleets geworden reputatie worden opgefrist door een nieuwe generatie die zich niet wil verdiepen in de polemieken van een voorbije tijd.

De negentiende-eeuwer John Stuart Mill is zoiets overkomen. Hij belandde in de twintigste eeuw zelfs in twee canons, die van het liberalisme en die van het feminisme. En sindsdien valt regelmatig te lezen hoe belangrijk de denker Mill – al dan niet in tandem met zijn geliefde Harriet Taylor –  is geweest voor de verbreiding van het idee dat vrouwen gelijke rechten zouden moeten hebben. Mills geschrift The subjection of women uit 1869 wordt prompt getypeerd als Das Kapital of de bijbel van het feminisme – al naar gelang het referentiekader van de commentator. Het wordt weer regelmatig herdrukt en verschijnt op alle literatuurlijstjes die in het kader van genderstudies zijn opgesteld voor de cursus Feministische Klassieken.

Mill zelf is te boek komen te staan als de voorloper van alle feministische golven en als een van de weinige mannen die zowel in zijn politieke activiteiten als in zijn privé-leven het feminisme daadwerkelijk in praktijk bracht. Daarmee is hij de ideale kampioen geworden van iedereen die het feminisme bij uitstek als een liberale verworvenheid wil zien, of omgekeerd: die de aantrekkelijkheid van liberale principes wil voorstellen in de gedaante van een scherpzinnige en nota bene ook nog feministische man.

Read Full Post »

Ik wil een sterke man

Laat ik het maar bekennen. Mijn gedachten en gevoelens zijn lang niet altijd even links-liberaal. Zo hecht ik steeds vaker aan orde en gezag, aan rust en duidelijkheid, aan behoud en veiligheid. Ik zou bijna zeggen, om het afschuwelijke cliché maar van stal te halen: toen ik jong was, had ik een hart en was ik links. Nu ik inmiddels 42 ben geworden, heb ik verstand en ben ik op rechts beland.

Read Full Post »

Economische crisis en integratie

Zoals bekend kwam de PvdA enige tijd geleden met een conceptresolutie over integratie: Verdeeld verleden, gedeelde toekomst. De resolutie werd in het januarinummer van Socialisme en Democratie uitgebreid besproken en is sindsdien bijna kapot geamendeerd. Vanavond is er een bijeenkomst in de Balie over.

Alle verbeteringen en veranderingen in de nota ten spijt, het lijkt me dat de nota nu al door de feiten wordt achterhaald. Er zijn twee ontwikkelingen die het integratiedebat in Nederland fundamenteel van koers kunnen doen veranderen. Beide hangen nauw met de economische crisis samen.

Read Full Post »

Morgen debat ‘links integreren’

Links zit in haar maag met het integratievraagstuk. Traditioneel linkse emancipatie-waarden lijken te conflicteren met waarden van groepen allochtonen, bijvoorbeeld bij man-vrouwverhoudingen en homo-acceptatie. De PvdA bevocht deze ‘maagpijn’ recentelijk met de nota-Ploumen: over het algemeen genomen een verharding van het integratiebeleid. Maar zijn de maagklachten niet ingebeeld? Lijden Nederlanders niet aan een vorm van sociale hypochondrie? Is er eigenlijk wel een integratieprobleem? Na jaren lange dominantie van rechts is het tijd dat ook links stelling neemt in het integratiedebat. Wat is links integreren of moet links überhaupt niet over integreren spreken?

Waterland organiseert in samenwerking met GroenLinks Amsterdam een debat over links en het integratievraagstuk. Met discussies tussen de sociologen Willem Schinkel (schrijver van De gedroomde samenleving) en Dick Pels (voorzitter Stichting Waterland en schrijver van  Opium van het volk) en tussen de politici Ahmed Marcouch (PvdA) en Tofik Dibi (GroenLinks). Presentatie: Erica Meijers (hoofdred. De Helling). En met een cartoon-slam van onze vaste Waterstof-tekenaar Bas Köhler.

Datum: donderdag 19 februari. Tijd: 20:00u. Plaats: De Balie, Kleine Gartmanplantsoen 10, Amsterdam. Toegang gratis. Reserveren via www.debalie.nl of 020-5535100.

Read Full Post »

Geert Wilders mag zeggen wat hij denkt. Ik ook.

Het is een zwarte dag, zei Geert Wilders in reactie op het oordeel van het Amsterdamse Hof, dat hem wil vervolgen voor haatzaaien tegen moslims. Voor hemzelf, voor zijn half miljoen kiezers en ‘voor al die anderen die vinden dat religiekritiek in Nederland mogelijk moet zijn’. Ik heb weinig sympathie voor Wilders en zijn kiezers, maar door dat laatste voel ik me wel aangesproken. Anders dan de progressieve partijen, die zich angstvallig op de vlakte houden, onder het motto ‘als de rechter spreekt dan zwijgt de politiek.’

Dachten we met z’n allen dat Fitna met een sisser was afgelopen, krijgen we dit weer! Het is verbazingwekkend hoe gretig allerlei personen en instanties Wilders de mond willen snoeren en juichen over een ‘geweldige dag voor de democratie’. Maar rechtgeaarde democraten moeten niet staan juichen als het politieke debat via de strafrechter wordt gevoerd. Wilders’ schofferingen zijn onvermijdelijk in een volwassen democratie, en in plaats van naar de rechter te lopen zouden zijn tegenstanders beter iets recht in zijn gezicht kunnen terugzeggen.

Read Full Post »

Bibberen met Waterstof

Een Waterstof tegen het restje angst dat u in dit nieuwe tijdperk mogelijk nog verlamt. Cas Wouters bezweert nog maar eens: angst voor de teloorgang van de seksuele moraal is ongegrond. Zelfs in een tijd met wankelend onderwijs pornoficeren jongeren hun eigen leven niet. Of was het vonnis van de parlementaire commissie Dijsselbloem over het Nederlandse onderwijs te streng? Volgens Jos van Kemenade wel. Met een zo rap veranderde leerlingenpopulatie en weinig onderzoek naar hoe het er op scholen werkelijk aan toe gaat moeten we ons onderwijsapparaat niet overhaast afschrijven. Dat sentiment deelt Ahmed Marcouch, die in het Nederlandse onderwijsstelsel de sleutel tot verheffing van alle bevolkingsgroepen ontwaart. Concurrentie tussen openbaar en bijzonder onderwijs vindt, zo stelt hij onder meer, niet alleen plaats op kwaliteit, maar ook op tolerantie. Vrees dus niet voor islamitische scholen. En ook niet voor inwoners van islamitische landen, want zelfs in Iran ontdekte Marina Lacroix niets dan normale mensen. Wim Lourens is door Leezenbergs geruststellingen bij de (in Iran populaire) Koran nog niet overtuigd en wijst op hetgeen hij zelf in de verzen ontwaarde. Als dat u op het eind van deze Waterstof toch weer doet beven, lees dan voor het slapen gaan het pleidooi van August Hans den Boef tegen het gebrek aan rationaliteit en compassie van de massa en wacht onverschrokken tot het volgende nummer.

Lees het allemaal in de nieuwe Waterstof.

Read Full Post »

Leefstijlverzuiling

Is het iemand opgevallen hoe vaak Frans Bauer ineens bij de publieke omroep te zien is? De Brabantse volkszanger is de nieuwe presentator van het klassieke TROS-programma bananasplit. Daarnaast speelt hij ook nog eens de hoofdrol in zijn eigen reallife-soap Frans & Marianne. Ook van de zomer was hij niet van het beeld te slaan. Vanwaar deze populariteit? Het antwoord is eenvoudig: Frans doet het zeer goed bij een bepaald leefstijlgroep die de omroep probeert te bedienen. Die van de ‘gemakzoekende burger’.

Het is opvallend hoe de laatste jaren een indeling in ‘leefstijlgroepen’ populair is geworden bij marketeers. Historisch gezien werkte de beroepsgroep altijd al met doelgroepen. Die waren dan meestal opgebouwd uit factoren als een bepaalde leeftijdsindeling, op sekse, op inkomen en bijvoorbeeld op opleiding. Leefstijlgroepen, zoals bijvoorbeeld gelanceerd door marktonderzoeksbureau Motivaction, zijn iets anders. Ze gaan soms kriskras door klassieke indelingen heen. Het zijn ruwe typeringen van groepen mensen, met hun productvoorkeuren, maar ook maatschappelijke betrokkenheid en (politieke) ideeën.

Read Full Post »