Een ander links

Het logo en de zaal van de PvdA-manifestatie Een ander NL op 16 januari 2011 in Amsterdam kleurden rood en groen. Job Cohen noemde het milieu in z’n speech echter niet één keer. Gastspreker Jolande Sap van GroenLinks deed dat wel. Ook ging een van de inspirerende panels over duurzaamheid. Drie gedreven en deskundige groene ondernemers en een actievoerder logenstraften weer eens de oude, eendimensionale links/rechts tegenstellingen. Prominent gastspreker Emile Roemer wist die tussen kapitaal en arbeid overigens weer tot leven te wekken. Zowel met zijn vocabulaire (‘het volk dienen’, ‘schouder aan schouder’) als door, letterlijk, de mouwen op te stropen. Met dat laatste veranderde hij symbolisch van een white collar in een blue collar. Als brug tussen de vele ouderen en jongeren op de manifestatie werkte dat uitstekend. Want als progressief Nederland, dat andere links, één opdracht heeft, is dat wel het overbruggen van de vele, al dan niet vermeende tegenstellingen en tweedelingen. Die tussen oud en jong, tussen lager en hoger opgeleide mensen, autochtoon en allochtoon, mensen met een baan en uitkeringsgerechtigden, mensen met en zonder angst voor de toekomst, gezonde en zieke mensen, gelovigen en niet-gelovigen, etc.

Op sociale punten konden de linkse sprekers, alle drie nieuwkomers als partijleiders, elkaar goed vinden. Cohen, Roemer en Sap willen mensen aan de onderkant niet eenzijdig op laten draaien voor de kosten van de banken-, financiële en economische crisis. Ze willen extra investeren in onderwijs in plaats van bezuinigen. Om kinderen zoals Cohen’s denkbeeldige ‘Jordy’ (hebben Henk en Ingrid een kleine?) z’n talenten te laten ontplooien.

De drie politiek leiders spraken ieder vanuit hun eigen partij- en verkiezingsprogramma’s. Echt sprankelend was het allemaal niet, maar ze stónden er wel samen, op dat podium. PvdA, SP en GrLi hadden echter best een stap in samenwerking verder kunnen zetten. Waarom geen gezamenlijke, progressieve mini-agenda, met, zeg, ‘investeren in onderwijs’ en ‘geen nieuwe kernenergiecentrale’ en ‘verdeel de kosten van de verschillende crises eerlijk’? Dan kan ‘de maatschappelijke progressieve meerderheid’ waar Cohen over sprak, zich ergens aan verbinden. Nu moeten mensen zich vastklampen aan de (nogal christelijk beladen, Obama-like) ‘hoop’ die de drie zien de in de samenleving. Het andere links moet nog warm draaien, maar als de lente komt…

Read Full Post »

Huis voor democratie en rechtsstaat bewoonbaar?

Nederland krijgt een Huis voor democratie en rechtsstaat, in Den Haag. Het Huis, voor kennisoverdracht en debat over het functioneren van de democratie en de rechtstaat, komt vlakbij het echte huis voor de democratie, de Tweede en Eerste Kamer en wordt in 2013 opgeleverd. Op 15 september, Internationale Dag voor de Democratie, werd alvast een voorproefje gegeven van wat de bedoeling is. Onder leiding van multimedia journalist Prem Radhakishun vond een debat plaats over de vraag ‘Een minderheidskabinet, een zegen voor de democratie?’, of liever gezegd, een ‘debat’. Prem stelde de vragen, gasten als Jan Terlouw, Kars Veling, Mei Li Vos en Frits Huffnagel mochten (kort) reageren. De zaal, een theater, was half gevuld met Haagse scholieren. De andere helft van het publiek bestond uit (grijze) leden uit de Eerste en Tweede Kamer, waaronder voorzitter Gerdi Verbeet en PVV’er Hero Brinkman, en oud-prominenten als Wim Deetman. Prem overhoorde de scholieren over democratie en rechtstaat. De (voormalige) politici, in ander verband al snel mastodonten genoemd, duwde hij af en toe onverwacht een microfoon onder de neus.

Een debat werd het niet, eerder een show.

Read Full Post »

Waarom we IJsland met rust moeten laten en Eva Joly haar gang moeten laten gaan.

De IJslandse premier Grimsson begint, een paar dagen na zijn weigering de wet over de terugbetaling van de Icesaveschulden te tekenen, de ontstane ophef wat te sussen. Er ligt immers al een wet, waarin de terugbetaling geregeld wordt. Alleen, die maakte de terugbetaling afhankelijk van IJslands economische groei, en die bevatte ook een einddatum. Als IJslands economie dus niet voldoende zou groeien, bestond de kans dat de Britten en Nederlanders hun voorgeschoten geld niet helemaal terug zouden krijgen.

Het verzet van de IJslanders heeft ook in Nederland sympathie opgeroepen. Grappig is de beeldvorming in die discussie: die árme IJslanders kunnen er toch ook niks aan doen? Zo’n klein zielig landje, 320.000 inwoners, als een David in de strijd tegen brute Goliaths Groot-Brittanië en Nederland. In een paar dagen tijd zie je in de krantenkolommen de opinie in Nederland kantelen.

Read Full Post »

Economisch populisme

Handelaar in angst Geert Wilders maakte het opnieuw bont tijdens de laatste Algemene Beschouwingen. De islam vervuilt onze publieke ruimte, in de vorm van ‘hoofddoekjes, haatbaarden, boerka’s en mannen in rare lange witte jurken’. Het is daarom tijd voor een grote schoonmaak: we moeten ‘onze straten gaan terugveroveren, en zorgen dat Nederland er weer gaat uitzien als Nederland’. Vandaar zijn voorstel voor een hoofddoekjesbelasting van duizend euro per jaar, want ‘de vervuiler betaalt’. Dat was geen cabaret, zoals D66-leider Alexander Pechtold veronderstelde, maar bittere, fanatieke ernst.

Jan Marijnissen heeft gelijk: er is maar één ding waar je bij Wilders op moet focussen: hij discrimineert.

Read Full Post »

Het volk en de waarheid bestaan niet

‘Er is weer hoop voor het volk’ schreeuwde PVV-Kamerlid Hero Brinkman toen zijn anti-Europese partij grote winst bleek te hebben geboekt bij de Europese verkiezingen. Zijn leider Wilders zei tijdens het slotdebat: ‘De kiezer heeft altijd gelijk. Het CDA heeft een derde verloren, de PvdA is gehalveerd. Normaal zou je dan toch zeggen: ik pak mijn biezen en ga een andere leuke baan zoeken.’ Maar de andere partijen vonden dat de kiezer iets heel anders had gezegd. Het waren slechts Europese en geen nationale verkiezingen, het verlies viel mee (CDA), en waar het niet meeviel (PvdA) zou de kiezer bij een volgende gelegenheid vast en zeker weer tot bezinning komen.   

Het volk en de waarheid. Het probleem is dat geen van beide bestaan in de democratie.

Read Full Post »

Hoe moet dat nu verder met de PvdA?

De eerste discussies zijn gaande binnen de PvdA. Ze klinken somber. Maar ook het eerste ‘downplayen’ is begonnen. Wouter Bos wees vanmorgen op het verlies van de Sociaal-Democraten Europa-breed als verklaring voor het slechte resultaat van de PvdA. Hij zal vanmorgen de enige Sociaal-Democraatzijn geweest, die opgelucht was dat de PES overal in Europa verloor. Als het aan Wouter Bos ligt, vrees ik, wordt dit verlies doodgezwegen. stiekem hoopt hij dat als hij zijn kop maar in het zand steekt, hij over anderhalf jaar niet hoeft af te treden met de slechtste verkiezingsresultaten ooit.

Pronk, voorzitter van de programmacommissie, wijt het verlies van de PvdA onder meer aan gebrek aan leiderschap en duidelijkheid. Zo wijst hij er op dat Bos onzichtbaar was tijdens de Eurocampagne. De boodschap werd onvoldoende duidelijk uitgedragen, vindt Pronk: het PvdA-programma vertoonde grote gelijkenis met dat van GroenLinks en D66. Toch wonnen die partijen wel. En de PvdA wás gewaarschuwd. Tien dagen vóór de verkiezingen schreef de Trouw al dat de partij werd ‘leeggegeten’ door GroenLinks en D66. De krant heeft gelijk gekregen. Je vraagt je af: waar was de regie binnen de PvdA?
Zowel stevig pro-Europees als anti-Europees heeft gewonnen. De middenpartijen, CDA, VVD en PvdA die hebben proberen te ‘duiken’ zijn afgestraft, de PvdA het meest. Als je kijkt naar de uitslagen, dan zou je kunnen zeggen dat de kiezer weer duidelijke politiek wil.

Read Full Post »

Kleine politieke analyse vanuit de linkerhoek.

Het stof is weer een beetje neergedwarreld. Mijn bureau ligt vol met kranten. De meest indringende kop is: ‘PVV na winst tweede partij’. En een GroenLinks-speldje herinnert nog aan de uitslagenavond – de eerste keer in vele jaren dat we weer volop konden juichen. Geheel volgens verwachting heeft D66 flink gewonnen, maar schokkend is het verlies van de PvdA.

Ruim baan voor Wilders! Ja, dat de PVV groot zou worden was te verwachten verwacht. De komende tijd zal dat ook alleen maar erger worden. Het heeft veel te maken met dat Wilders nog steeds kan roeptoeteren wat hij maar wil, en te weinig weersproken wordt. Het slotdebat nog eens afkijkend, wordt daar uitermate duidelijk. Wilders roept dat hij zich in het EP nergens bij gaat aansluiten, want hij wil onafhankelijk blijven. Femke Halsema wijst hem er fijntjes op dat hij dan ook niets voor mekaar zal krijgen, aangezien je als onafhankelijk parlementslid nauwelijks spreektijd en faciliteiten krijgt. Zodra duidelijk wordt wat ze gaat zeggen, begint Wilders keihard over haar woorden heen te roepen. Gespreksleider Ferry Mingelen grijpt niet in, zoals hij Wilders überhaupt het hele debat dienstbaar de ruimte geeft. Onthutsend, noemt Thijs Niemantsverdriet van Vrij Nederland dat, en dat is het ook. Is dit de manier waarop de media de komende tijd met Wilders zullen omspringen?

Verongelijkt geroeptoeter. Wilders riep op tot het vertrek van dit Kabinet, terwijl hij goed weet dat dat ongebruikelijk is -een kabinet dat laag staat in de peilingen blijft juist zitten- en dat die oproep niet nagevolgd zal worden. Daarmee zweept hij zijn aanhang verder op, die het geen bal kan schelen of wat hij roept reëel is of niet. Ik voorspel al wat Wilders volgende stap zal zijn.

Read Full Post »

Heleen Mees als cowgirl

Publicist en ‘powerfeminist’ Heleen Mees is verliefd op New York. Die stad is in haar ogen een echte ‘kansenmaatschappij’. De ongereguleerde arbeidsmarkt en het lagere uitkeringsniveau maken dat mensen veel meer op zichzelf zijn aangewezen. Vanwege het ontbreken van een sociaal vangnet is iedereen gedwongen om te werken en voor zichzelf te zorgen. Meer dan 90% van de migranten zijn er dan ook aan het werk, inclusief 65% van de migrantenvrouwen.

New York biedt nieuwkomers veel meer mogelijkheden om zich te ontplooien dan de Nederlandse verzorgingsstaat. Die werkt voor migranten juist als een verstikkende deken en werkt achterstanden in de hand. Betaald werk is nu eenmaal de snelste weg naar emancipatie. New York is daarom het ultieme model van een ‘grenzeloze’ samenleving, een ware ‘talentenmagneet’ die behalve energie en opwinding ook nog eens een dorpse gemeenschapszin uitstraalt, zo juicht Mees in haar nieuwe bundel Tussen hebzucht en verlangen.

Het is grappig dat een Amerikaan als Russell Shorto, nu anderhalf jaar directeur van het John Adams Institute te Amsterdam, op zijn beurt juist verliefd is geworden op Nederland. In een opvallend artikel in het New York Times Magazine (3.5.09) onder de titel ‘Going Dutch’ zet hij Heleen Mees min of meer op haar kop.

Read Full Post »

John Stuart Mill valt een beetje tegen

*door Mieke Aerts.

Je kunt beroemd zijn en je kunt dood zijn, maar pas als je beroemd èn dood bent kun je terecht komen in een zogeheten canon. Het helpt daarbij enorm dat je al wat langer dood bent, bij voorkeur meer dan een halve eeuw, want dan kan een eventueel wat sleets geworden reputatie worden opgefrist door een nieuwe generatie die zich niet wil verdiepen in de polemieken van een voorbije tijd.

De negentiende-eeuwer John Stuart Mill is zoiets overkomen. Hij belandde in de twintigste eeuw zelfs in twee canons, die van het liberalisme en die van het feminisme. En sindsdien valt regelmatig te lezen hoe belangrijk de denker Mill – al dan niet in tandem met zijn geliefde Harriet Taylor –  is geweest voor de verbreiding van het idee dat vrouwen gelijke rechten zouden moeten hebben. Mills geschrift The subjection of women uit 1869 wordt prompt getypeerd als Das Kapital of de bijbel van het feminisme – al naar gelang het referentiekader van de commentator. Het wordt weer regelmatig herdrukt en verschijnt op alle literatuurlijstjes die in het kader van genderstudies zijn opgesteld voor de cursus Feministische Klassieken.

Mill zelf is te boek komen te staan als de voorloper van alle feministische golven en als een van de weinige mannen die zowel in zijn politieke activiteiten als in zijn privé-leven het feminisme daadwerkelijk in praktijk bracht. Daarmee is hij de ideale kampioen geworden van iedereen die het feminisme bij uitstek als een liberale verworvenheid wil zien, of omgekeerd: die de aantrekkelijkheid van liberale principes wil voorstellen in de gedaante van een scherpzinnige en nota bene ook nog feministische man.

Read Full Post »

Ons kent ons in het beloningsdebat

De discussie over topsalarissen leek even uit te monden nieuwe principes en nieuwe praktijken. Maar de beloning van de ‘topman’ van Aedes, Calon, laat toch weer zien dat het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Calon zou voor drie dagen werk per week 200 000 euro ontvangen. In de Tweede Kamer ontstond hierover de nodige commotie.

Pikant is, dat alle spelers in dit spel van PvdA huize komen –de grootste voorvechters van een helder beloningsbeleid in de publieke sector. Bovendien zijn het allemaal goede bekenden van elkaar: Alders, nu voorzitter van de Raad van Commissarissen van Aedes, was Commissaris van de Koningin in Groningen, waar Calon gedeputeerde was.

De afgelopen dagen zagen we dan ook een mooi staaltje crisismanagement van de betrokken heren. Calon leverde 50 000 euro per jaar in. Hij mocht in de media uitgebreid vertellen dat hij vertrouwen wilde, en, idealistisch als hij is, van een hogere beloning dan 150 000 euro heeft afgezien. De site van Aedes meldt trots dat Calon bereid is een vast dienstverband aan te gaan – in plaats van als freelancer, wat belastingstechnisch veel voordeliger is. Minister Van der Laan mocht de salarisverlaging van Calon als zijn succes claimen. Een staaltje van regentengedrag: heren die elkaar kennen, die eerst een hoger en dan een lager salaris afspreken en elkaar vervolgens de bal toespelen om het ‘succes te claimen. Dit alles uitsluitend naar aanleiding van ophef in de Tweede Kamer.

Ploumen, door de gang van zaken duidelijk in verlegenheid gebracht, kondigde vervolgens aan wel wat te zien in een ‘gentlemens agreement’, waarin PvdAers zeggen dat zij zich aan de beloningscodes zullen houden: codes die reeds zijn afgesproken. Dat de PvdA nu wil vast gaan leggen dat codes er zijn om je aan te houden, geeft scherp aan dat codes als zodanig dus onvoldoende zijn Hiertegen helpt alleen wetgeving: strikt gereguleerde salarissen, duidelijke benoemingsprocedures.  Het is al vaker gezegd, maar nu kan Den Haag toch echt niet veel langer wachten.

Read Full Post »