De vriendschapsfamilie

De dood van Ted Kennedy gaf aanleiding tot veel commentaar over de nu uitstervende Kennedy-dynastie. Politieke dynastieën zijn in de VS net zo fascinerend en illegitiem als rock royalty of Hollywood blue blood. Je kunt niet vermijden om je beroemde naam erfelijk over te dragen, maar hoe moet dat met rijkdom en maatschappelijke positie? Het idee van dynastie, schreef de Amerikaanse correspondent van NRC Handelsblad, is eigenlijk on-Amerikaans: ‘In het zelfbeeld van het land draait alles om verdienste, en mag afkomst nooit een basis zijn om iemand te beoordelen.’ Daarom was Obama voor sommige conservatieven ook zo’n aantrekkelijke kandidaat. Beleggerskoning Warren Buffett schonk bijna zijn gehele vermogen aan goede doelen, onder het motto dat zijn familieleden net als hijzelf (zo beweerde hij althans) ‘een gloeiende hekel hadden aan het Europese idee dat kinderen kunnen profiteren van de prestaties van hun ouders’ (NRC Handelsblad 27.8.09).

In een individualiserende samenleving staat de ouderwetse familieband onder druk.

Read Full Post »

John Stuart Mill valt een beetje tegen

*door Mieke Aerts.

Je kunt beroemd zijn en je kunt dood zijn, maar pas als je beroemd èn dood bent kun je terecht komen in een zogeheten canon. Het helpt daarbij enorm dat je al wat langer dood bent, bij voorkeur meer dan een halve eeuw, want dan kan een eventueel wat sleets geworden reputatie worden opgefrist door een nieuwe generatie die zich niet wil verdiepen in de polemieken van een voorbije tijd.

De negentiende-eeuwer John Stuart Mill is zoiets overkomen. Hij belandde in de twintigste eeuw zelfs in twee canons, die van het liberalisme en die van het feminisme. En sindsdien valt regelmatig te lezen hoe belangrijk de denker Mill – al dan niet in tandem met zijn geliefde Harriet Taylor –  is geweest voor de verbreiding van het idee dat vrouwen gelijke rechten zouden moeten hebben. Mills geschrift The subjection of women uit 1869 wordt prompt getypeerd als Das Kapital of de bijbel van het feminisme – al naar gelang het referentiekader van de commentator. Het wordt weer regelmatig herdrukt en verschijnt op alle literatuurlijstjes die in het kader van genderstudies zijn opgesteld voor de cursus Feministische Klassieken.

Mill zelf is te boek komen te staan als de voorloper van alle feministische golven en als een van de weinige mannen die zowel in zijn politieke activiteiten als in zijn privé-leven het feminisme daadwerkelijk in praktijk bracht. Daarmee is hij de ideale kampioen geworden van iedereen die het feminisme bij uitstek als een liberale verworvenheid wil zien, of omgekeerd: die de aantrekkelijkheid van liberale principes wil voorstellen in de gedaante van een scherpzinnige en nota bene ook nog feministische man.

Read Full Post »

Manifest Papa Plus

Vaders van Nederland! De tijd is gekomen om ons te bevrijden uit de ketens van het fulltimewerk en de laatste resten van het kostwinnersmodel af te schudden. Men zegt over mannen dat wij pas gelukkig zijn als wij veertig, vijftig uur in de week werken. Dat wij ons alleen maar interesseren voor geld verdienen en carrière maken. Dat wij ons te goed voelen voor de zorg voor kinderen, omdat je die niet terug ziet op je loonstrookje.

Dit beeld is achterhaald en vals. Meer dan zes van de tien mannen willen graag minder werken, en meer tijd besteden aan de opvoeding van hun kinderen. Dat ze dit niet doen, komt door de dwingende manier waarop werk in Nederland is ingericht. Dat kan dus anders. En dat zullen we zelf moeten doen. Wat we nodig hebben is lef en overtuigingskracht. Een aantal van ons heeft het gedaan. Wij hebben afspraken gemaakt met onze werkgevers. Wij hebben onze plek opgeëist in de levens van onze kinderen. Wij hebben onze papadag veroverd en toch zijn we niet op een zijspoor beland. Nu roepen we jullie op hetzelfde te doen. Wees niet bang. Leg je niet neer bij de status quo. Worstel je los uit het kostwinnerskeurslijf. Werk een dag minder in de week. Ga iets leuks doen met je kind. Geniet van je papadag! Je productiviteit zal er niet onder lijden. Je ontwikkelt juist extra vaardigheden, waar ze op je werk profijt van hebben. En je versterkt jullie emotionele band. Dat is goed voor jou en voor je kind. En het draagt bij aan een meer ontspannen bestaan.

Read Full Post »

Racisme en seksisme

Racisme en seksime gaan vaak hand in hand. In het recente nummer van het tijdschrift ‘Opinio’ staat een artikel van Burke-Stichting-voorzitter en rechtsfilosoof prof.dr. Andreas Kinneging, getiteld “De vloek van het feminisme” .

Kinneging laat mijn bloeddruk in ongekende hoogten stijgen. Kinneging:
“[…] Behalve het argument van de vergrijzing is er nog een ander, minstens even belangrijk argument om meer kinderen te krijgen. Want met dit soort cijfers zal de Europese bevolking langzaam maar zeker verdwijnen, en met haar de Europese cultuur. Europa zal dan geleidelijk aan arabiseren en islamiseren. Geen aantrekkelijk perspectief voor nakomelingen en voor de wereld als geheel, die aan de Europese cultuur zo ontzaglijk veel goeds te danken heeft.” Toemaar.

Read Full Post »

Even geen Fitna maar… abortus

Door al het nieuws over De Film dreigen andere aan de Partij voor de Vrijheid gerelateerde berichten ondergesneeuwd te raken. Ik zag het althans niet meer dan toevallig, al meelezend in de krant van een medereiziger: deze week diende PVV-kamerlid Fleur Agema het voorstel in vrouwen voortaan zelf voor een abortus te laten betalen. Bovendien wil ze abortussen van vrouwen die niet in Nederland woonachtig zijn verbieden en de grens voor de eerste trimesterbehandeling (de zuigcurettage) van 13 weken terugbrengen naar 8 weken. De PVV is van mening dat de dames zo eindelijk eens wat minder losbandig zullen worden.

Ongeveer een derde van de vrouwen die eens een abortus heeft gehad komt voor een tweede keer of vaker terug. Dat is inderdaad niet te zuinig. Maar Agema’s boete zal een weinig effectieve maatregel zijn om de onverantwoordelijken onder hen een lesje te leren. Een aanzienlijk deel van de lasten die een abortus levert is nu al exclusief voor rekening van de vrouw. Voor zo ver er vrouwen bestaan die zich, verblind door lust of gemakzucht, vrijwillig een emotioneel beladen, sociaal vaak afgekeurde en pijnlijke ingreep op de hals halen, zal 315 euro hen niet minder losbandig of minder geneigd tot het ondergaan van een abortus maken.

Read Full Post »

De christenen en hun diepe keel

Op het moment dat bekend werd dat de publieke omroep op 23 februari a.s. de porno-klassieker Deep Throat gaat uitzenden, kon je het commentaar al verwachten. Onmiddellijk schoten de christelijke partijen in hun rituele stuip. Vice-premier Rouvoet van de Christenunie deed een ‘moreel appèl op de maatschappelijke verantwoordelijkheid’ van de publieke omroep om de uitzending tegen te houden. Bas van der Vlies (SGP) riep minister Plasterk op om de omroepen ‘om te praten’. Arie Slob (CU) vindt Deep Throat ‘een historisch symbool van seksuele uitbuiting en pervers winstbejag.’ Hoewel porno destijds werd gepresenteerd als bevrijdend, heeft het genre volgens Slob alleen maar gezorgd voor meer onderwerping.

Wat wordt er nu precies getoond, die bewuste avond? De VPRO zal samen met BNN naast de pornofilm zelf zowel de kritische documentaire Inside Deep Throat (over de film Deep Throat als cultureel fenomeen, met al zijn voors en tegens) uitzenden, als een speciale uitzending van Spuiten en Slikken over porno. In beide begeleidende uitzendingen zullen allerlei aspecten van pornografie en specifiek deze pornofilm ongetwijfeld aan bod komen, ook de onderdrukking waar Slob naar verwijst. Dus de uitzending is in dat opzicht informatief en stimuleert maatschappelijke discussie over het onderwerp. Die discussie is naar mijn mening juist heel belangrijk en zeker een taak van de publieke omroep. Wat interessanter is in deze is vooral de wijze waarop de christelijke kritiek op seculiere wijze wordt geuit.

Read Full Post »

Onvruchtbare idealisten

In Wintergasten vroeg Joris Luyendijk aan Naomi Klein of ze dacht dat Milton Friedman slecht was. Ze had de founding father van de neoliberale doctrine net beschuldigd van het actief gebruik van een strategie van shock-therapie om neoliberale beleidswijzigingen door te drukken. Maar of hij slecht was? Ze wist het niet. Eerder in het interview noemde ze een dokter die niet op het idee was gekomen over te werken tijdens de ramp in New Orleans, een product van het systeem… “Gewoon een eikel” bromde mijn vriend vanuit zijn leunstoel.

Read Full Post »

Het lineaire tijdperk is voorbij

Stel je een leven voor waarin alles van tevoren bepaald is. Waarin je levensloop bestaat uit een lineaire hoeveelheid fases met elk hun eigen doel en ontwikkeling. Begin bij de kindertijd, de kleuter-en basisschool, waarin je veel speelt en veel leert. Dan de middelbare school: eveneens veel leren, maar ook je eerste ervaringen in de liefde. Dan ga je studeren: veel lol, drankgelagen en experimenten met seks. Dan ontmoet je aan het einde van je studententijd ‘de ware’, waar je een paar jaar later mee gaat samenwonen en misschien zelfs trouwt. Je gaat werken, je verantwoordelijker gedragen; geen wilde drinkgelagen meer en zeker geen romantisch geflierefluit. Dan krijg je kinderen, die je opvoedt in een harmonische gezinssituatie. Die gaan op een gegeven moment op kamers, waarna je nog een decennium doorwerkt en toe bent aan je pensioen, waar je heel fatsoenlijk met je partner van gaat genieten, temidden van al je lieve kinderen en kleinkinderen.

Bovenstaand statische model is voor velen nog steeds het ideaal: het leven begrepen als een aantal consecutieve, zich niet herhalende fases (of het moet dan in de dementie zijn, waarin je jammergenoeg de kindertijd zich herhaalt). Hoewel de tegenbewegingen van de jaren ’60 en ’70 de aanval hebben geopend op regulerende instituties, zoals het huwelijk, is vaak ook zonder dit huwelijk het statische ideaal min of meer blijven bestaan. Ook mensen die gaan samenwonen zien dat vaak als een stap naar een leven met toenemende verantwoordelijkheid. Daarnaast vindt er een re-institutionalisering plaats van samenlevingsvormen die vroeger in het traditionele model niet geaccepteerd werden: zoals het homohuwelijk. Hierbij worden nieuwe vormen opgenomen in een ouderwets, statisch fasenmodel.

Op zich zijn dat prachtige idealen. Wie zou dat niet willen, zo’n transparant leven waarin het geluk voor het grijpen ligt? Waarin je de ware tegenkomt op je 23ste en daar vervolgens de rest van je leven gelukkig mee bent? Het nadeel van mooie idealen is echter dat ze een straf worden zodra je leven minder aan dat perfecte idee voldoet. De idee dat je de boot gemist hebt als je op je 30ste nog niet die partner hebt gevonden waarmee je kinderen wil krijgen. Of dat je het grandioos verpest hebt als je op je 50ste na twee scheidingen je weer op het liefdespad moet begeven. Als dat je overkomt, is leven dan mislukt? De idee van een statische opeenvolging van fasen kan enorme stress opleveren. Het is een loodzware last op je schouders als je vindt dat je de ware nú moet vinden en het maar niet lukt.

Read Full Post »

Individualisering en solidariteit in de nieuwe Waterstof

Cartoon door Bas Köhler

Zeg het maar… Voor elkaar of uit elkaar? Ofwel: een nieuw boek van Ferry Koster en Waterlander Paul de Beer. In Waterstof een discussie over de onderwerpen van dit boek: individualisering, globalisering en solidariteit. Ruud Koopmans en Evelien Tonkens komen beiden met kritiek, Koster en De Beer reageren ieder met een repliek. Individualisering betekent ook dat er een einde komt aan het traditionele gezin. Dat is maar goed ook, vindt Malou van Hintum. Want als het op een scheiding aankomt, hebben kinderen veel meer aan een moeder die financieel op eigen benen kan staan. De neoliberale globalisering vergt een hernieuwde, scherpe profilering van sociaaldemocraten, aldus Aafke Steenhuis. Wat jammer dan ook dat de PvdA het zo laat afweten. En als we dan toch aan het PvdA-bashen zijn: prominent lid Paul Scheffer mag dan de lieveling van opiniemakend Nederland zijn, volgens Baukje Prins schreef hij een onheilsspellend asymmetrisch boek. Terwijl historicus Koen Vossen onze democratische geschiedenis in actueel licht plaatst, droomt Dick Pels niet van een partij, niet van een beweging, maar van een bond. Vrijzinnig democraten: verenigt u! Of kan vrijzinnigheid toch leiden tot kwalijke onverschilligheid? In het kader van het doorgaande seksdebat plaatst Waterstofs nieuwe redactrice Marina Lacroix een paar kanttekeningen bij de seksualisering die zowel man als vrouw bevangen heeft. Osman raakt er in elk geval van slag van, hij rijdt heen en weer, heen en weer. Als een schelp in de golven?

Klik hier om de hele Waterstof te lezen.

Read Full Post »

Terecht vrijspraak voor gezinsvoogd Savanna

De zaak Savanna zal iedereen zich nog wel herinneren. In 2004 kwam de drie-jarige Savanna om het leven, doordat haar moeder haar een washandje in de mond had gestopt en dat met een verband had vastgezet. Vervolgens liet ze Savanna alleen achter. Het kind, dat al ondervoed was, overleed. Daarna legde de moeder samen met haar partner het lichaam van Savanna in de kofferbak van hun auto. De moeder kreeg zes jaar cel en TBS.

De zaak veroorzaakte veel onrust onder gezinsvoogden. Naar aanleiding van de zaak-Savanna werden Bureau’s Jeugdzorg gereorganiseerd, en tijdens haar kortstondige bestaan als minister voor jeugdzaken zegde Rita Verdonk de jeugdzorg extra fondsen toe, zodat de werkdruk onder gezinsvoogden zou afnemen.

Opvallend is dat niet alleen de moeder, maar ook de gezinsvoogd van Savanna werd aangeklaagd, en wel in een strafzaak: wegens betrokkenheid bij het overlijden van het kind. Dat omdat ze niet voldoende maatregelen zou hebben getroffen om de dood van Savanna te voorkomen. Op zich was dat een unicum.

Read Full Post »