De zaak Savanna zal iedereen zich nog wel herinneren. In 2004 kwam de drie-jarige Savanna om het leven, doordat haar moeder haar een washandje in de mond had gestopt en dat met een verband had vastgezet. Vervolgens liet ze Savanna alleen achter. Het kind, dat al ondervoed was, overleed. Daarna legde de moeder samen met haar partner het lichaam van Savanna in de kofferbak van hun auto. De moeder kreeg zes jaar cel en TBS.
De zaak veroorzaakte veel onrust onder gezinsvoogden. Naar aanleiding van de zaak-Savanna werden Bureau’s Jeugdzorg gereorganiseerd, en tijdens haar kortstondige bestaan als minister voor jeugdzaken zegde Rita Verdonk de jeugdzorg extra fondsen toe, zodat de werkdruk onder gezinsvoogden zou afnemen.
Opvallend is dat niet alleen de moeder, maar ook de gezinsvoogd van Savanna werd aangeklaagd, en wel in een strafzaak: wegens betrokkenheid bij het overlijden van het kind. Dat omdat ze niet voldoende maatregelen zou hebben getroffen om de dood van Savanna te voorkomen. Op zich was dat een unicum. Wetenschappers als Evelien Tonkens en ook de instelling waar de betreffende gezinsvoogd werkzaam was (ze werkt nu in een heel ander beroep) dat het een systeemfout betrof en niet zozeer individueel falen.
Ten gevolge van het Pikmeerarest kan de (centrale en lokale) overheid niet strafrechtelijk vervolgd worden waar het exclusieve overheidstaken betreft, en dat lijkt mij hier ook het geval. Doorslaggevend was daarbij dat er andere controlerende en bestraffende instanties zijn: van rekenkamers tot tuchtraden etcetera. Waarschijnlijk is daarom deze keer gekozen voor een strafzaak tegen de persoon van de voogd.
De rechter heeft vandaag uitspraak gedaan in de strafzaak tegen de gezinsvoogd van Savanna. De gezinsvoogd -of ex-gezinsvoogd- is vrijgesproken. De rechtbank stelt weliswaar “dat verdachte als gezinsvoogd van Savanna niet al datgene heeft gedaan wat van haar in die situatie kon en mocht worden verwacht“, maar dat er geen “causaal verband (bestaat) tussen het in de tenlastelegging bedoelde nalaten en die dood dan wel dat zwaar lichamelijk letsel.” Savanna is overleden ten gevolge van de gedragingen van haar moeder. En die gedragingen waren niet voorzienbaar, aldus de rechtbank te Den Haag.
Ten aanzien van deze zaak is onder meer ingebracht dat de hulpverlening aan Savanna een zaak was van gedeelde verantwoordelijkheid tussen verschillende instanties en professionals. De rechtbank erkent dat, maar vindt het niet doorslaggevend. Ze stelt vast dat de voogd niet alles heeft gedaan wat ze had kunnen doen – soms zelfs lichtelijk eigenwijs was en ook de moeder te vaak ten onrechte geloofd heeft- , maar ook dat de situatie zich volgens verschillende bronnen positief leek te ontwikkelen. Doorslaggevend is echter simpelweg, dat het de moeder is geweest die Savanna ombracht en dat dit niet was te voorzien. Terecht, lijkt mij.
Het Openbaar Ministerie – dat nog overweegt of het in hoger beroep zal gaan- is tot vervolging overgegaan ‘vanwege de maatschappelijke onrust die over de zaak ontstaan was’. Me dunkt dat het OM ook wel eens haar rug recht mag houden ten aanzien van ‘maatschappelijke onrust’.
De zaak was van het begin af aan weinig kansrijk. Het aanspannen van een strafzaak door het OM suggereert ook dat de overheid ervoor is om honderd procent veiligheid te garanderen, ook als mensen -zoals de moeder van Savanna- apert strafbare feiten plegen. Natuurlijk, de voogd heeft fouten gemaakt, maar van het begin af aan was te zien dat deze niet doorslaggevend konden zijn geweest.
Professionals kunnen vèrgaande verantwoordelijkheden dragen. Voor veel beroepen zijn daarom regels, codes en protocollen vastgesteld. Als je als arts een ernstige fout maakt -bijvoorbeeld Sylvia Millecam niet doorsturen naar het ziekenhuis- kun je uit je beroep gezet worden. Het moet natuurlijk niet zo zijn dat je als professional, omdat je als hulpverlener grote verantwoordelijkheden draagt voor de privélevens van mensen, ook nog eens vatbaarder bent voor strafrechtelijke vervolging. Een ambtsdrager heeft dezelfde verantwoordelijkheid zich aan de wet te houden als ieder ander, niet meer en niet minder. Je mag niet stelen, niet doden, niet slaan en niet mishandelen. Je mag ook niet meehelpen stelen, doden, slaan, mishandelen – maar dat heeft de gezinsvoogd ook niet gedaan. Als je je aan de wet houdt, en aan de beroepscodes, moet dat voldoende zijn.
“een zaak was van gedeelde verantwoordelijkheid tussen verschillende instanties en professionals”
Dit pleit weer voor een vergaande reorganisatie en ontlag wegens overtalligheid van raam ambtenaren en semi raam ambtenaren. De Melkert baners op HBO/WO niveau hebben wederom gefaald
typo, ontslag
@mula: je bedoelt de zorg waarbinnen heel veel mensen tegen een rotloon keihard moeten werken? De zorg die op dit moment op andere plekken al desintegreert door de privatiseringswaanzin van opeenvolgende neoliberale kabinetten? Ontslag? Eerder meer investeren en die professionals eens fatsoenlijk gaan behandelen!
Uit de zaak van de gezinsvoogd van Savanna blijkt nu juist dat er te weinig personeel is in die welzijnssector (veel te veel gezinnen onder verantwoordelijkheid van een (jonge onervaren) voogd), niet overtallig personeel!
Het enige disfunctioneren wat echt duidelijk blijkt uit deze zaak is dat van het Openbaar Ministerie. Welke lamzool begint zo’n zaak nou!
@Dylan laten we Nederland helemaal dichtkitten met disfunctionerende welzijnsorganisaties. We hebben een overschot an scheef gegroeide welzijn organisties. Organisaties die na verloop van jaren vooral bestaan om zichzelf in stand te houden. Snijden, reorganiseren en perfectioneren is een beter uitgangspunt. Professionals mogen dan ook goed beloond worden maar ga mij niet vragen om met mijn belasting centen de huidige thee mutsen cultuur te belonen. Je laat je kennen als een linkse conservatieve populist. Denk eens in oplossingen en kom uit je comfortzone.
en wederom excuses voor de typo’s
@mula: je hele betoog (belastingcenten, bevooroordeeldheid ten opzichte van ‘de overheid’) is die van een rechtse populist. In de kern worden mensen in de zorg echter onderbetaald voor teveel werk. De oplossing is om meer in die sector te investeren. *Ik* sta er voor open om meer belasting te betalen voor een goed functionerende overheid. Jij wil alleen maar voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Over comfortzones gesproken.
@dylan minarchist
@ mula: sluit me bij Dylan aan. Welzijnsorganisaties zijn juist gekort de afgelopen decennia, moesten fuseren, werden opgezadeld met fikse bureacratie etcetera. De meeste welzijnswerkers zijn meer bezig met tijd schrijven en formulieren invullen dan met het werk waar ze voor gekozen hebben. Dankzij de cultuur van wantrouwen van die mensen die vinden dat ze ‘toch niks doen’. Maar die wel meteen stante pede geholpen willen worden als ze een keer een probleem hebben: ik, alles, nu!, om met evelien Tonkens te spreken.
@ brechtje dankjewel voor het ondersteunen van mijn argumentatie. Welzijns organisaties zijn scheef gegroeid door de toenemende overheids vraag aan documentatie en regelgeving vanuit diezelfde overheid. Snij dus eens in regelgeving en papierwerk zodat de professional zich weer bezig kan houden met de taken waar zij voor gekozen hebben. Hierdoor kan de welzijnswerker effectiever werken en meer doen in minder tijd. uiiteindelijk hebben we hierdoor minder welzijnswerkers en ambtenaren nodig. Snijden, reorganiseren en perfectioneren.
Welja, geef de bureaucratie maar weer de schuld, lekker makkelijk…
Er moet juist zoveel worden bijgehouden omdat anders instanties ‘langs elkaar heen werken’ en ‘niet van elkaar weten waar ze mee bezig zijn’. En bij elk gezinsdrama klinkt weer de roep om ‘strenger toezicht’ en ‘heldere regels’, wat in de praktijk neerkomt op nog meer bureaucratie.
Je kunt natuurlijk ook de hardwerkende professionals ‘in het veld’ meer verantwoordelijkheid gunnen en vertrouwen op hun oordeel, maar dan heb je ook het risico dat ze faliekant verkeerd oordelen, zoals in de zaak-Savanna bijvoorbeeld.
Mula, wat jouw ‘minarchisme’ betreft: het interesseert me geen bal wat voor pretentieuze titel jij aan je vooroordelen geeft. Ook al noem je jezelf expostretromillenarist. Zorg liever dat je wat te melden hebt. Het ontgaat me volledig wat je probeert te bereiken door te betogen dat iedereen op dit forum links en dus debiel is. Denk je daarmee iemand te overtuigen?
@floris LOL de berlijnse muur staat nog voor je hoofd merk ik aan je reactie. Kijk even naar de rapporten die vandaag zijn uitgekomen in het kader van de week van de jeugdzorg. Mijn argumentatie wordt daarin onderschreven. Kijk ook even naar het vooroordelen raport, vandaag uitgekomen over ambtenaren. Lui, laks en nog iets was de uitkomst. Feiten kereltje en geen fictie zoals de wereld waar jij je in begeeft.
En zoals reeds vermeld minder regels maakt minder ambetaneren. Hierin onderschrijf je mijn visie. Bedankt voor je support.
en wederom excuses voor de typo’s…………….
@mula: nou nou, je verdraait wel een beetje de feiten. Dat rapport over die ambtenaren bijvoorbeeld gaf juist aan dat ambtenaren het behoorlijk druk hebben omdat ze voor politici voortdurend nieuwe plannen moeten doorvoeren en aan de andere kant gehinderd worden door allerlei regeltjes. En die regeltjes zijn natuurlijk weer het resultaat van al het maatschappelijk wantrouwen jegens ambtenaren; precies het soort wantrouwen dat jij in je onderbuikige berichtjes etaleert.
Ik zou het dus willen omkeren: jij onderschrijft *mijn* stelling, dat zolang mensen dit soort negatieve beelden hebben t.o.v. ambtenaren en dat zijn beslag krijgt in allerlei onzinnige controle-maatregelen (neoliberaal privatiseringsbeleid leidt in veel gevallen alleen maar tot meer bureaucratie, zoals we in de zorg zien), ambtenaren dit beeld alleen maar kunnen bevestigen omdat ze hun werk niet naar behoren kunnen uitoefenen. Dus niet nog meer reorganiseren zoals je hier verkondigt, maar ambtenaren met rust laten en hun werk laten doen, zonder dat stompzinnige wantrouwen.
Sweder van Wijnbergen zei ooit dat ‘bestrijding van de bureaucratie’ in zijn tijd bij de Wereldbank een bezuinigingspost was die zonder meer geschrapt werd, als bananenrepublieken daarmee aankwamen.
@mula: ik heb je nog geen ‘feit’ zien aanhalen, en ik weet niet waar LOL voor staat.
LOL staat voor je simplisme en argumentatie. Wees zelfs eens origineel en kom met oplossingen ipv geeur en gezeik in de marrge. Maar goed, gaan we dan toch met quotes gooien dan heb ik er ook wel 2 voor jou.
A wise and frugal government which shall restrain men from injuring one another, which shall leave them otherwise free to regulate their own pursuits of industry and improvement, and shall not take from the mouth of labor the bread it has earned. This is the sum of good government. – Thomas Jefferson (1801)
“I am favor of cutting taxes under any circumstances and for any excuse, for any reason, whenever it’s possible.”
– Milton Friedman
Daar kunnen jij en Sweder nog een puntje aan zuigen.
@ Dylan Mag ik dan wel de conclusie trekken dat er een cultuur bestaat binnen ambtelijke organisaties. En dat hiervan een aantal kenmerken in dat rapport zijn verwoord? Het zou dan aardig zijn om hierop bij te sturen door een veranderingsproces in werking te stellen. Onderdeel van dit veranderings proces is echter wel snijden. Doelstelling meot wel zijn om de ambtenaren de tools en omgeving te geven om hun taken naar behoren uit te kunnen voeren. Volgens mij liggen wij in dit geval niet zover van elkaar af. jij hebt alleen koudwater vrees bij het onstaan van disfunctionerende medewerkers
gezeur
@mula, Als je dan toch bejaarde ideologen aanhaalt wier geloof aan de bestuurlijke wereldtop behoorlijk uitgebreid wordt aangehangen, dan kan je misschien ook voorbeelden noemen van geslaagde neoliberale reorganisaties?
@ tamara je vraag stelling is vooringenomen want ik ben niet neo liberaal.Iik ga dan ook niet spreken voor het neo liberalisme. Maar voor mijzelf. Laat ik een voorbeeld zoeken uit jou belevingswereld. Een mooi vooorbeeld van een gelsaagde reorganisatie is die bij de vakcentrale FNV. Men had aldaar met reserveringen van haar personeel belgd in aandelen en sterk verloren. Hierdoor was het ontonkoombaar voor de top van de centrale om gedwongen ontsalgen te realiseren. Volgens het bondsbestuur is men door deze reorganisatie sterker geworden en weet men met minder middelen meer te realiseren Heb ik zo Zo voldoende aan je vraagstelling voldaan?
Vrijspraak is toch wat kort door de bocht als je alles er omheen leest. En zoals ook in de column staat. Of de juiste persoon in het beklaagde bankje staat en of die terecht is vrijgesproken weet ik niet. De redenering dat er dus geen strafrechtelijke verantwoording mogelijk of nodig is is onjuist:
“twee wetsartikelen waarin het achterwege laten van hulp aan hulpbehoevenden strafbaar is gesteld: artikel 255 en artikel 450 van het Wetboek van Strafrecht. Artikel 255 gaat over mensen die op grond van een overeenkomst of de wet verplicht zijn voor een ander te zorgen. Volgens artikel 450 is degene strafbaar die geen hulp verleent aan een ander die in levensgevaar verkeert wanneer de hulpbehoevende komt te overlijden. ” Het lijkt me heel zinnig om te kijken of deze artikelen van toepassing zijn en op wie. Er wordt steeds makkelijker met verantwoordelijkheid omgesprongen. Het komt daardoor steeds vaker voor dat “niemand” verantwoordelijk is (of lijkt) . Daar moet een eind aan komen. Als het niet anders kan door middel van strafrecht.
Zomaar even een onmogelijke dooddoener met helikopterview…
Ik mag hopen dat de instanties waar het hier nu om gaat elkaar niet zo in de haren vliegen en allerlei al dan niet terechte verwensingen naar andermans hoofden slingeren… Dan zou ik mijn kind of wie dan ook niet graag onder jullie hoede plaatsen nu…..
Het lijkt hier meer op een persoonlijk gevecht van een paar kemphanen zo langzamerhand.
Lees dit met de befaamde korrel zout, want ik wil geen meningen ontkrachten, maar gewoon even de kip tussen de hanen zijn 🙂
Maar ach, wie ben ik…
Geen hulpverlener in elk geval 😉
Tok tok,
Karin
@ karin heb ik gescholden dan?
@ Mula,
Nee hoor,
Zeg ik toch ook niet, maar kennelijk voel je je aangesproken.. 😉
Ik ben een vreselijke raddraaier af en toe, met humor als medicijn, meer moet je er niet achter zoeken.
Relativeren heet dat..
mooi
Maar victor, 255 en 450 zijn niet voldoende. 450 gaat over iemand die bijvoorbeeld op straat ligt dood te gaan, jij staat er met je neus bovenop en ziet het en je doet niets. Dan ben je strafbaar. De situatie met de voogd zat niet in elkaar: als zij er naast had gestaan terwijl de moeder washandjes in de mond van haar dochter propte en daar een pleister overheen plakte, en ze had niks gedaan, dan wel.
art 255 gaat volgens mij over het in hulpeloze toestand brengen en laten van iemand die aan je zorg is toevertrouwd. Je kunt niet zeggen dat de voogd dat gedaan heeft. De moeder wel trouwens. Dat lijken mensen wel eens te vergeten in deze zaak.
het was een heksenproces:
http://relirel.wordpress.com/2007/10/29/heksenproces/